بررسی ژنز کانسارهای اکسید آهن- آپاتیت ± عناصر نادر خاکی در محدوده بافق- ساغند، بر اساس مطالعه ایزوتوپ اکسیژن

Authors

  • سید افشین مجیدی دکترا، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، تهران، ایران
  • محمد لطفی دانشیار، گروه زمین‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، تهران، ایران
  • محمد هاشم امامی دانشیار، گروه زمین‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اسلامشهر، تهران، ایران
  • نیما نظافتی استادیار، گروه زمین‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، تهران، ایران
Abstract:

زون متالوژنی بافق- ساغند در ایران مرکزی میزبان کانسارهای عظیم اکسید آهن- آپاتیت (IOA) با Ti کم و یا به عبارتی کانسارهای آهن تیپ کایروناست که حدود 1500 میلیون تن سنگ آهن با عیار میانگین 55 % را شامل شده‌اند که می‌توان به کانسارهای چادرملو، چغارت، سه‌چاهون و اسفوردی اشاره کرد. منشأ این کانسارها مدت‌ها مورد بحث بوده و نظرات متعددی از جمله ماگمایی، هیدروترمال، کربناتیتی، سازند آهن نواری و رسوبی- بروندمی در این باره ارائه شده است. با توجه به مطالعات صورت گرفته تغیرات مقادیر 18O در کانی مگنتیت به عنوان جزو اصلی کانسارهای مورد مطالعه کاملاً سیستماتیک و حاصل فرایندهای مؤثر در شکل‍گیری آن است. لذا در این مقاله به جهت بررسی منشأ کانسارهای اکسید آهن- آپاتیت ± عناصر نادر خاکی در محدوده بافق- ساغند از داده‌های ایزوتوپ پایدار 18O از کانی مگنتیت 4 کانسار چادرملو، چغارت، سه‌چاهون و اسفوردی استفاده شده است. مقدار18Oδ بین 1/0- و 2/2+ ‰ در مگنتیت‌های مورد مطالعه، نقش فرایندهای ارتوماگمایی (بیش از 9/0 ‰) و فرایندهای هیدروترمال (کمتر از 9/0 ‰) را در تشکیل این کانسارها نشان می‌دهد. از طرفی مقادیر کمتر از 3/0+ ‰ را می‌توان به اکسیداسیون ثانوی، هیدروترمال و یا ترکیبی از این دو فرایند نسبت داد. داده‌های به دست آمده مطابق با کانسارهای کمربند آهن ال‌لاکو در شیلی، کایرونا و گرانگزبرگ در سوئد و ژیبو و چاگانگنوئر در چین است که منشأ ماگمایی- هیدروترمال دارند. در نتیجه، با توجه به زمین‌شناسی و ماگماتیسم محدوده‌ بافق- ساغند در ابتدا طی فرایند ماگمایی در ارتباط با نفوذی‌های تونالیت- ترونجمیت- گرانودیوریت، دیوریت و گرانیت، مرتبط با فرورانش حاشیه‌ قاره به سن 525 تا 532 میلیون سال قبل کانی‌زایی اصلی شکل گرفته است. سپس فرایندهای هیدروترمال وابسته به نفوذ توده‌های آلکالن (سینیت و مونزوسینیت) منجر به شکل‌گیری فاز هیدروترمال شده است. لذا می‌توان گفت تشکیل کانسارهای اکسید آهن- آپاتیت با Ti کم در زون بافق- ساغند در ارتباط با فرایند ماگمایی- هیدروترمال بوده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ژنز کانسارهای اکسید آهن- آپاتیت: بر پایه مطالعه آپاتیت‌های پهنه بافق- ساغند، ایران مرکزی

منشأ کانسارهای اکسید آهن- آپاتیت (IOA) کم Ti و یا به عبارتی کانسارهای آهن نوع کایرونا مدت‌ها مورد بحث بوده و نظرات بسیاری از جمله ماگمایی، گرمابی، ماگمایی- گرمابی، سازند آهن نواری و رسوبی- بروندمی در این باره ارائه شده است. پهنه فلززایی بافق- ساغند در ایران مرکزی میزبان کانسارهای سترگی از این نوع است که حدود 1500 میلیون تن سنگ آهن با عیار میانگین 55 درصد را شامل شده‌اند که می‌توان به کانسارهای ...

full text

کانی‌شناسی و ژئوشیمی عناصر خاکی کمیاب در کانسارهای اکسید آهن- آپاتیت ناحیه زنجان

کانسارهای اکسید آهن- آپاتیت، از ذخایر مهم عناصر خاکی کمیاب به‌شمار می‌روند. کانی‌زایی عناصر خاکی کمیاب در ناحیه زنجان، همراه با کانسارهای مگنتیت- آپاتیت سرخه‌دیزج، علی‌آباد، مروارید، ذاکر، اسکند و گلستان‌آباد دیده می‌شود. این ناحیه از دید ساختاری در پهنه البرز باختری- آذربایجان و زیرپهنه طارم قرار دارد. بیشتر سنگ‌های ناحیه، مربوط به واحدهای گدازه‌ای ائوسن و شامل الیوین‌بازالت، تراکی‌آندزیت، آند...

full text

بررسی زمین‌شیمی و کانه‌زایی آهن و آپاتیت برای شناخت عناصر خاکی نادر در کانسار گزستان منطقه بافق (استان یزد)

Gazestan deposit is located about 185 km of Yazd, in the Bafgh – Posht e Badam Metallogenic belt, consists of Infracambrian carbonate, shale, tuff, sandstone and volcanic rocks. Acid to basic green rocks (rhyolite, dacite and basalt) are host for iron and phosphate mineralization. The alteration process is more intence in the volcanic rocks including, actinolite, chloritization, silicification ...

full text

بررسی پراکندگی عناصر نادر خاکی (ree) و نیوبیم (nb) در کانسارهای آهن آپاتیتی منطقه بافق

در منطقه ایران مرکزی در استان یزد در حدود 70 آنومالی آهن شناخته شده که از زرند تا پشت بادام ادامه دارد. اغلب این کانسارها از نوع آهن فسفردار (آپاتیت دار) بوده که این ماده اغلب به عنوان مزاحم در فرآوری آهن تلقی می شود. در برخی از مناطق مقدار آپاتیت افزایش چشمگیری یافته و بصورت رگه های آپاتیتی (اسفوردی، لکه سیاه، زریگان و ...) نمود می یابد در این کانسارها آپاتیت به عنوان ماده معدنی در نظر گرفته م...

15 صفحه اول

بررسی مقدماتی عناصر خاکی نادر (REEs) در آپاتیهای کانسار آهن- آپاتیت اسفوردی

The Esfordi iron - apatite ore in Central Iran is locAted in Bafq metallogenic province. Stratigraphically most of the rock units belong to Precambrian and Cambrian sequenses which the sedimentary and volcanic series are the most spreading rock types and mineralization took place just within the vOlcanic-sedimentary unit of the mentioned series. Study of REE contents of apatite in Esfordi...

full text

ژئوشیمی و خاستگاه کانسار مگنتیت-آپاتیت گزستان، شرق بافق

کانسار گزستان در 78 کیلومتری شرق بافق و در پهنه پشت بادام-بافق قرار دارد. سنگ‌های آتشفشانی تا نیمه ‌آتشفشانی کامبرین زیرین با ترکیب بازیک تا اسیدی در این منطقه رخنمون دارد. سنگ‌های اسیدی منطقه، ویژگی‌های ماگماتیسم کوهزایی و مناطق قوس آتشفشانی را نشان می‌‌دهند. سنگ میزبان کانسار گزستان دچار دگرسانی‌های سدیک-کلسیت (اکتینولیتی)، پتاسیک، سریسیتیک، کربناتی، سیلیسی، کلریتی±اکتینولیتی±اپیدوتی و تورمال...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 28  issue 109

pages  237- 244

publication date 2018-11-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023